Konsultacje projektu raportu o danych medycznych
Zapraszamy do przedstawienia Państwa zdania na temat projektu raportu „Dane medyczne w pracy lekarza - stan obecny i pożądane zmiany” opracowanego w ramach grupy ds. danych medycznych sieci lekarzy innowatorów NIL IN. Komentarze i propozycje zmian prosimy przesyłać do 30 listopada. Zależy nam, aby system ochrony zdrowia w Polsce był jak najbardziej nowoczesny, a lekarz w codziennej pracy miał łatwy dostęp do potrzebnych mu informacji o stanie zdrowia pacjenta oraz mógł wykorzystywać innowacyjne rozwiązania technologiczne. Aby było to w jak najpełniejszym stopniu możliwe, ważne jest ukształtowanie całego systemu gromadzenia i udostępniania danych medycznych. W celu zaprezentowania potrzeb i perspektywy lekarzy w tym obszarze, a także zaproponowania rozwiązań, które mogą przyczynić się do poprawy jakości opieki nad pacjentem oraz usprawniania całego systemu ochrony zdrowia dzięki podejściu opartemu o dane medyczne, w ramach grupy ds. danych medycznych sieci lekarzy innowatorów NIL IN opracowaliśmy raport „Dane medyczne w pracy lekarza - stan obecny i pożądane zmiany”. Raport powstał przede wszystkim po to, aby rozpocząć szerszą dyskusję na ten temat przy aktywnym udziale środowiska lekarskiego. >Konsultacje publiczne – prześlij nam Twoje komentarze i pomysły
Chcielibyśmy poznać Państwa opinię na temat tego, jakie zmiany związane z danymi medycznymi powinny zostać wprowadzone. Dlatego oddajemy w Państwa ręce projekt raportu „Dane medyczne w pracy lekarza - stan obecny i pożądane zmiany” z serdeczną prośbą o zapoznanie się oraz przedstawienie nam wszelkich Państwa uwag, komentarzy i propozycji zmian. Prosimy o ich przesyłanie z wykorzystaniem załączonego formularza na adres kontakt@nilin.org.pl Czekamy na Państwa zgłoszenia do 30 listopada 2023 r. Konsultacje projektu raportu o danych medycznych
Zapraszamy do przedstawienia Państwa zdania na temat projektu raportu „Dane medyczne w pracy lekarza - stan obecny i pożądane zmiany” opracowanego w ramach grupy ds. danych medycznych sieci lekarzy innowatorów NIL IN. Komentarze i propozycje zmian prosimy przesyłać do 30 listopada. Zależy nam, aby system ochrony zdrowia w Polsce był jak najbardziej nowoczesny, a lekarz w codziennej pracy miał łatwy dostęp do potrzebnych mu informacji o stanie zdrowia pacjenta oraz mógł wykorzystywać innowacyjne rozwiązania technologiczne. Aby było to w jak najpełniejszym stopniu możliwe, ważne jest ukształtowanie całego systemu gromadzenia i udostępniania danych medycznych. W celu zaprezentowania potrzeb i perspektywy lekarzy w tym obszarze, a także zaproponowania rozwiązań, które mogą przyczynić się do poprawy jakości opieki nad pacjentem oraz usprawniania całego systemu ochrony zdrowia dzięki podejściu opartemu o dane medyczne, w ramach grupy ds. danych medycznych sieci lekarzy innowatorów NIL IN opracowaliśmy raport „Dane medyczne w pracy lekarza - stan obecny i pożądane zmiany”. Raport powstał przede wszystkim po to, aby rozpocząć szerszą dyskusję na ten temat przy aktywnym udziale środowiska lekarskiego. >Konsultacje publiczne – prześlij nam Twoje komentarze i pomysły
Chcielibyśmy poznać Państwa opinię na temat tego, jakie zmiany związane z danymi medycznymi powinny zostać wprowadzone. Dlatego oddajemy w Państwa ręce projekt raportu „Dane medyczne w pracy lekarza - stan obecny i pożądane zmiany” z serdeczną prośbą o zapoznanie się oraz przedstawienie nam wszelkich Państwa uwag, komentarzy i propozycji zmian. Prosimy o ich przesyłanie z wykorzystaniem załączonego formularza na adres kontakt@nilin.org.pl Czekamy na Państwa zgłoszenia do 30 listopada 2023 r.
Dane medyczne są obecnie podstawą dla rozwoju innowacji w ochronie zdrowia. Tworzone dzięki nim rozwiązania wspierają lekarzy m.in. w analizie dokumentacji medycznej, umożliwiają szybszą diagnozę i skuteczniejsze leczenie. Analiza dużych zbiorów danych prowadzi do odkrywania nowych metod klinicznych, usprawniania systemu opieki zdrowotnej oraz zmniejszenia kosztów opieki. Dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu danych lekarz ma więcej czasu na to, co najważniejsze – na opiekę nad pacjentem”
Dlaczego dane medyczne są dla nas tak ważne?
Dane medyczne stanowią paliwo dla dalszego rozwoju innowacji w medycynie. To właśnie dzięki nim możemy prowadzić badania, które skutkują powstawaniem innowacji poprawiających m.in. jakość i skuteczność leczenia.
Dzięki rozwojowi technologii i zbieraniu coraz większej ilości danych medycznych w postaci cyfrowej, lekarze mają dostęp do bardziej precyzyjnych narzędzi i metod leczenia. Duże zbiory danych pozwalają m.in. na lepsze zrozumienie chorób, dzięki czemu jesteśmy w stanie opracować nowe skuteczniejsze i bezpieczniejsze sposoby leczenia..
Dane medyczne umożliwiają również lepsze projektowanie polityki publicznej z obszaru zdrowia. Dają możliwość badania trendów i zjawisk epidemiologicznych. W oparciu o dane medyczne już obecnie funkcjonuje cały szereg innowacyjnych wyrobów medycznych, a wciąż rozwijane są coraz nowsze narzędzia, w tym algorytmy sztucznej inteligencji.
Prawa pacjentów i bezpieczeństwo jako priorytet
Musimy przy tym pamiętać, że dane medyczne są bardzo wrażliwe i należy zawsze działać z poszanowaniem praw pacjentów. Należy przestrzegać przepisów prawa i dbać o bezpieczeństwo danych. Poznaj przedstawicieli grupy ds. innowacji w szpitalnictwie NIL IN
liderzy
osoby zaangażowane w prace Grupy Roboczej
Główne obszary prac
- Obowiązki związane z wprowadzaniem danych i ich raportowaniem
- Możliwe ułatwienia w procesie raportowania
- Obieg danych w systemie
- Wykorzystywanie rozwiązań IT – outsourcing przetwarzania danych
- Ochrona danych medycznych pacjentów
- Środki bezpieczeństwa
- Postępowanie z danymi szczególnie wrażliwymi (np. dane genetyczne, dane o zdrowiu psychicznym, chorobach wenerycznych itp.)
- Łatwy dostęp lekarza do danych gromadzonych w systemie informacji medycznej
- Dostępność danych w postaci cyfrowej
- Interoperacyjność
- Zasady postępowania z danymi z różnych źródeł (dokumentacja medyczna, wyroby medyczne, inne narzędzia)
- Wtórne wykorzystanie danych
- Dostęp do danych w ramach badań nieinterwencyjnych
- Wykorzystanie w pracach badawczo-rozwojowych
- Zasady udostępniania danych
- Anonimizacja i pseudonimizacja danych
- Dawstwo danych, udostępnianie baz danych, możliwość wykorzystania w celach pozamedycznych
- Rozwój AI i aplikacji medycznych
- Ułatwienie i przyśpieszenie pracy
- Korzyści ogólnosystemowe
Harmonogram prac grupy
- Kwiecień 2023
- Nagrywamy pierwszy podcast
- Maj 2023
- Publikacja artykułu na łamach Gazety Lekarskiej
- Wrzesień 2023
- Konferencja
- Kwiecień 2023
- Nagrywamy pierwszy podcast
- Maj 2023
- Publikacja artykułu na łamach Gazety Lekarskiej
- Wrzesień 2023
- Konferencja
To już ostatnia szansa, aby wziąć udział w wydarzeniu, które skupi najlepszych innowatorów medycznych w jednym miejscu! NIL IN Summit to m.in.: trendy, technologie i innowacje w medycynie. To wydarzenie poświęcone debacie o technologiach, które zmieniają oblicze opieki zdrowotnej w Polsce i na świecie.
NIL IN Summit odbędzie się 15-16 września w formie hybrydowej. Bezpłatna rejestracja do uczestnictwa online za pośrednictwem formularza na: https://nilin.org.pl/nil-in-summit/
Podczas wydarzenia na uczestników czekają inspirujące sesje tematyczne, m.in. o przyszłości systemu ochrony zdrowia, historiach lekarzy innowatorów, technologiach AI.„>?? NIL IN SUMMMIT: Już nie możemy się doczekać! ??
Przygotujcie się na prawdziwą dawkę medycznego know-how! ??⚕️ Już 15 września o godzinie 15:05 dołączam do ekscytującego panelu na konferencji NIL IN SUMMMIT. Tym razem będziemy mieli zaszczyt gościć wybitnego specjalistę, dr Pawła Kaźmierczaka, który podzieli się swoją wiedzą na temat „Danych medycznych w pracy lekarza: stan obecny i pożądane zmiany”. ??
Bądźcie z nami online o godzinie 15:05, 15 września, na konferencji NIL IN SUMMMIT! Razem z dr Pawłem Kaźmierczakiem odkryjemy fascynujący świat medycyny oparty na solidnych danych. ??
Konferencja NIL IN Summit już 15 i 16 września!
Rejestracja trwa ?
NIL IN, Sieci Lekarzy Innowatorów Naczelnej Izby Lekarskiej zaprasza na spotkanie liderów tworzących przyszłość opieki zdrowotnej. Najważniejsze wydarzenie samorządu lekarskiego poświęcone innowacji w systemie opieki zdrowotnej oraz nowym technologiom w medycynie odbędzie się w dniach 15-16 września 2023 w siedzibie Naczelnej Izby Lekarskiej oraz online. ??
Rejestracja na wydarzenie oraz szczegółowy program konferencji
To, co charakteryzuje nasz kongres, to przede wszystkim silny nacisk na merytorykę i rzeczowość. Proponujemy krótkie formy, bez paneli i wykładów sponsorowanych, aby każdy uczestnik NIL IN SUMMIT najlepiej wykorzystał okazję, którą stwarzamy. Warto przypomnieć, że zaproszeni goście to praktycy i pasjonaci innowacji w medycynie – w pracy w szpitalu, w POZ, w AOS czy nowoczesnym zarządzaniu zasobami ludzkimi. To też pasjonaci nowych technologii w medycynie, którzy wiążą swoją codzienność z adaptowaniem tych rozwiązań w rzeczywistości w praktyce. Kongres to także okazja do poznania lekarzy innowatorów z całej Polski, dlatego nie może zabraknąć osób szczerze zaangażowanych w sprawy technologicznej przyszłości systemu ochrony zdrowia – mówi Artur Drobniak, dyrektor Centralnego Ośrodka Badań, Innowacji i Kształcenia Naczelnej Izby Lekarskiej, organizator wydarzenia oraz pomysłodawca i współzałożyciel NIL IN. ?⚕️?⚕️
Kongres Lekarzy Innowatorów stwarza również przestrzeń dla lekarzy, którzy widzą potrzebę zmian w systemie ochrony zdrowia, chcą rozwijać swoje umiejętności oraz interesują się nowymi technologiami i ich wykorzystaniem w medycynie. To świetna okazja na spotkania i podłączania sił na rzecz współtworzenia nowoczesnego modelu opieki zdrowotnej przyszłości. ?
NIL SUMMIT będzie również okazją do zaprezentowania efektów pracy oraz przedstawienia nowych projektów NIL IN, Sieci Lekarzy Innowatorów NIL – jednej z pierwszych tego typu inicjatyw w Europie, powołanej w ramach programu „Samorząd przyszłości”.
Poniżej prezentujemy tematy sesji NIL SUMMIT I Kongresu Lekarzy Innowatorów (15-16 września).
- WIZJA. Skuteczni Lekarze w systemie ochrony zdrowia przyszłości
- TRENDY. Inspiracje ze świata i z Polski.
- TECHNOLOGIE. DANE i AI — jak będą wspierać lekarzy i pacjentów? POZ/AOS. Innowacje w opiece ambulatoryjnej
- SZPITALE. Innowacje w opiece szpitalnej
- KULTURA PRACY. Organizacja pracy w medycynie współpraca dla wyników zdrowotnych
- PROCES. Wdrażanie zmian — od pomysłu do refundacji
- NARZĘDZIA. Startupy i aplikacje zdrowotne zmiana zachowań zdrowotnych, skuteczna edukacja dla zdrowia
Wykładowca:
dr Paweł Kaźmierczyk – Specjalizuje się w szerokorozumianym prawie medycznym, w szczególności w prawach pacjenta, zasadach prowadzenia działalności leczniczej i wykonywania zawodów medycznych, prawnych aspektach związanych z e-zdrowiem, telemedycyną i sztuczną inteligencją w ochronie zdrowia, badaniami klinicznymi, a także przetwarzaniem danych medycznych, komunikacją oraz obiegiem informacji w systemie ochrony zdrowia. Jako prawnik doradza m.in. podmiotom wykonującym działalność leczniczą, firmom farmaceutycznym, dostawcom usług IT dla sektora ochrony zdrowia, start-upom medycznym oraz jednostkom samorządu terytorialnego i instytucjom publicznym działającym w ochronie zdrowia. Jest zaangażowany w projekty realizowane przez fundację Telemedycznej Grupy Roboczej, Radę ds. Interoperacyjności przy Centrum E-Zdrowia, Koalicję AI w zdrowiu, Grupę NIL IN. Koordynuje merytoryczne prace nad projektem kodeksu postępowania dla sektora ochrony zdrowia. Jest członkiem zespołu ekspertów ds. ochrony zdrowia przy Rzeczniku Praw Obywatelskich.
Celem szkolenia jest zapoznanie uczestników z wybranymi, kluczowymi obowiązkami związanymi z ochroną danych medycznych. Uczestnik szkolenia powinien mieć po nim świadomość kluczowych wymogów wynikających z zasad prowadzenia dokumentacji medycznej oraz ochrony danych medycznych, zarówno z perspektywy pracownika podmiotu leczniczego, jak i osoby prowadzącej samodzielną praktykę.
Program szkolenia:
- Podstawowe zagadnienia: kluczowe pojęcia, podstawy prawne i zasady przetwarzania danych;
- Obowiązku administratora danych: obowiązki informacyjne i organizacyjne, ocena ryzyka i DPIA;
- Prawa osób, których dane dotyczą z uwzględnieniem regulacji prawno-medycznych;
- Zasady dostępu do danych i zawierania umów powierzenia przetwarzania;
- Zasady postępowania przy naruszeniu danych i możliwa odpowiedzialność;
- Inne szczegółowe zagadnienia, np. postępowanie z danymi w ramach badań klinicznych;
- Pytania i dyskusja.
Dane medyczne nabrały realnej wartości jako bezcenne dane źródłowe dla wielu rozwiązań IT – pisze Paweł Kaźmierczyk, lider Grupy roboczej NIL IN ds. bezpieczeństwa.
Cyfrowe informacje o stanie zdrowia pacjentów, wpisywane przez lekarzy w systemach gabinetowych, są kluczem do dynamicznego rozwoju algorytmów sztucznej inteligencji, przyśpieszenia procesów rekrutacji do badań klinicznych czy dokładniejszego projektowania polityki publicznej w obszarze zdrowia.
To także wiedza o pacjencie, którą na dzień dobry otrzyma lekarz kontynuujący jego leczenie. Poświęcenie nieco więcej uwagi wprowadzeniu danych dziś, już jutro może zwrócić się z nawiązką.
Dane medyczne – dlaczego takie cenne?
Potencjał danych medycznych przez wiele dekad był uśpiony w papierowej dokumentacji medycznej. Informacje utrwalone długopisem i gromadzone w przepastnych archiwach nie nadawały się do odczytu maszynowego, a ich zgromadzenie i analiza przez człowieka wiązała się z dużymi nakładami czasu i pracy. Sytuacja zmieniła się diametralnie wraz z upowszechnieniem cyfrowej dokumentacji medycznej.
Od 1 stycznia 2019 r. podmioty wykonujące działalność leczniczą są zobowiązane do prowadzenia wybranych typów dokumentów medycznych, np. karty informacyjnej leczenia szpitalnego, w formie cyfrowej. Kolejnym ważnym krokiem ku digitalizacji danych było rozporządzenie Ministra Zdrowia z 6 kwietnia 2020 r. ws. rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania.
Już pierwszy jego przepis ustanawia zasadę, że wszelka dokumentacja medyczna ma być prowadzona w postaci elektronicznej (choć oczywiście od zasady tej przewidziano też wyjątki). Do tego należy dodać obowiązek raportowania zdarzeń medycznych, czyli bieżącego przesyłania części danych medycznych do systemu centralnego wraz z informacją, gdzie znajduje się pełna dokumentacja cyfrowa.
Łatwy dostęp stwarza możliwości Tym samym dane pacjentów powinny być już powszechnie utrwalane w formie cyfrowej, a zatem z założenia łatwe do przesłania drogą elektroniczną oraz możliwe do sprawnego odczytania i przeanalizowania przez maszyny. Praca analityczna, która jeszcze nie tak dawno temu zajmowałaby tygodnie, dziś może zająć kilka minut (jeśli nie mniej). Dane medyczne nabrały więc realnej wartości jako bezcenne dane źródłowe dla wielu rozwiązań IT. Łatwy dostęp do wiarygodnych, wysokiej jakości i aktualnych danych medycznych (tzw. real-world data) – oczywiście z poszanowaniem praw pacjenta np. poprzez dostęp do danych anonimowych – stwarza szereg możliwości. Start-upy rozwijające innowacyjne rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji wykorzystują je do uczenia i trenowania algorytmów, które już dziś ułatwiają pracę wielu lekarzom, np. poprzez predykcję stanu zdrowia pacjenta. Firmy farmaceutyczne czerpią z ich potencjału w ramach badań klinicznych i prac badawczo-rozwojowych, co przyśpiesza prace nad nowymi lekami. Władze publiczne w Polsce i na świecie wykorzystują dane populacyjne do precyzyjnego kreślenia map potrzeb zdrowotnych i projektowania zmian prawnych, i innych interwencji pod kątem zdiagnozowanych, konkretnych wyzwań i problemów. Korzyści dla lekarza Beneficjentem szerszego otwarcia danych medycznych jest wreszcie sam lekarz. Po pierwsze, trafiają do niego coraz lepsze wyroby medyczne i inne narzędzia udoskonalane dzięki danym, np. elektroniczne stetoskopy, systemy przedstawiające propozycję diagnozy czy aplikacje usprawniające triaż i wstępny wywiad, tzw. symptom checker. Po drugie, inwestycja czasowa we prowadzanie pełnych, dokładnych danych może przynieść oszczędność czasu jutro – powstają np. systemy wspomagające lekarzy w wypełnianiu dokumentacji medycznej, które automatycznie uzupełniają część danych w oparciu o wyuczone schematy. Dzięki dostępowi do wysokiej jakości danych ich nauka idzie sprawniej. Pozwalają więc oszczędzić lekarzowi czas, pomagając mu w części formalnych obowiązków. Choć potencjał związany z wykorzystaniem danych medycznych jest ogromny, wciąż jeszcze nie potrafimy go w pełni wyzyskać. Wynika to z wielu różnych przyczyn. Wciąż jeszcze spora część danych jest trudno dostępna, bo utrwalana na papierze lub nieprzesyłana dalej, np. do rejestrów medycznych. Wyzwaniem jest interoperacyjność, czyli – w uproszeniu – zdolność do czytania tych samych danych przez różne systemy. Część regulacji prawnych była tworzona z myślą o tradycyjnej formie dokumentów, co nastręcza niepotrzebnych problemów interpretacyjnych. Co nas czeka Z uwagi na niezwykły potencjał danych medycznych oraz wciąż występujące bariery związane z jego wykorzystaniem nieprzypadkowo temat ten staje się jednym z ważniejszych kierunków polityki publicznej w obszarze ochrony zdrowia. Przyjęty pod koniec ubiegłego roku Program Rozwoju e-Zdrowia w Polsce do 2027 r. wśród pięciu strategicznych strumieni działań wyodrębnia strumień dotyczący danych. Przewiduje on m.in., że powstanie plan rozwoju obszaru analizy danych. Obejmie analizy zarządcze, predykcje zdrowia pacjenta, analizy na potrzeby badań, rozwoju i rejestrów medycznych, analizy dla wskaźników jakości udzielanych świadczeń, w tym w zakresie poziomu jakości opieki onkologicznej. Dane będą integrowane z danymi pochodzącymi z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) i Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).Już w najbliższych miesiącach możemy spodziewać się pierwszych inicjatyw związanych z danymi medycznymi. To nie koniec ważnych zmian. We wrześniu tego roku zacznie obowiązywać unijne rozporządzenie w sprawie europejskiego zarządzania danymi (Data Governance Act), które będzie bezpośrednio stosowane m.in. w Polsce.
Wprowadza ono przede wszystkim nowe zasady wtórnego wykorzystywania danych gromadzonych przez podmioty publiczne, a więc m.in. część podmiotów leczniczych. W perspektywie kolejnych dwóch lat planowane jest przyjęcie na poziomie Unii Europejskiej rozporządzenia o europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia (European Health Data Space), które będzie pierwszą kompleksową regulacją prawną poświęconą temu zagadnieniu. W ciągu najbliższych kilkunastu miesięcy czeka nas zatem szereg zmian. Choć niekoniecznie wszystkie z nich muszą wpłynąć bezpośrednio na codzienne obowiązki lekarza, mogą znacząco przyśpieszyć rozwój produktów i usług, z których lekarz będzie korzystał.W momencie pisania tego tekstu Ministerstwo Zdrowia właśnie zapowiedziało, że jeszcze w tym roku powinna powstać funkcjonalność, która lekarskim aplikacjom gabinetowym pozwoli z automatu zaciągnąć do recepty każdego pacjenta informację o właściwym poziomie refundacji.
O czym pamiętać już teraz Wielkie zmiany, które możliwe są dzięki wykorzystaniu danych medycznych, zaczynają się w gabinecie lekarza. Od starannego wypełnienia dokumentacji medycznej zależy zakres i jakość danych, które będą przetwarzane w systemie. Im pełniejszy i dokładniejszy opis stanu zdrowia, tym więcej różnych faktów będzie w stanie skojarzyć i powiązać algorytm. Dalszy rozwój tego rodzaju narzędzi wydaje się nieuchronny, a to, jak bardzo będą skuteczne i ile przyniosą korzyści, zależy m.in. od tego, na jakich danych będą uczone i trenowane. Jednym z głównych beneficjentów tych zmian będzie sam lekarz, który zyska cyfrowego pomocnika m.in. w automatycznym utrwalaniu i przesyłaniu danych, przez co będzie miał więcej czasu na coś, w czym dziś nie zastąpi go żaden algorytm – na zaopiekowanie się pacjentem. Dr Paweł Kaźmierczyk